Wat is vaginisme en wat zijn mogelijke oorzaken van vaginisme

Hieronder lees je wat vaginisme is en wat mogelijke oorzaken zijn van vaginisme. Vaginisme kan complex zijn en veel verschillende mogelijke oorzaken hebben, maar is tegelijk zo'n logische reactie van je lichaam en brein. En dat iets complex is, wil niet zeggen dat het onbehandelbaar is. En dat de hulp tot nu toe niet toereikend genoeg is, wil niet zeggen dat jij niet te helpen valt. Het goede nieuws is dat we ook zonder de exacte oorzaak/oorzaken te weten daar kunnen komen dat jij geen last meer van vaginisme ervaart!

Wat is vaginisme

Kort gezegd en heel praktisch houdt vaginisme, of vaginistisch reageren, in dat het niet lukt om (pijnloos) een penis, vinger, tampon en/of wat dan ook in je vagina te ontvangen. Wanneer je dit probeert, spannen de bekkenbodemspieren zich (vaak onbewust) aan, waardoor de vagina ingang ''geblokkeerd'' wordt. Het kan zelfs zo zijn dat wegens (onbewuste) angsten en spanningen de bekkenbodemspieren zich gedurende de dag aanspannen, zonder dat penetratie aan de orde is. Geslachtsgemeenschap met penetratie doet vaak pijn of is onmogelijk. Vaginisme is dus een mogelijke oorzaak van pijn tijdens vrijen (dyspareunie). Maar. Het is natuurlijk meer dan dat. Er komt veel meer bij vaginisme kijken dan alleen deze fysieke reactie. In mijn visie werkt vaginisme op meerdere vlakken door en is bovenstaand een fysieke uiting van hoe vaginisme erkent wordt in de DSM 5. In de DSM 5 valt vaginisme trouwens ondertussen onder ''genitopelviene pijn/penetratiestoornis''.

Vaginisme is in ieder geval geen keuze. Het is niet iets wat je bewust doet.

Het is dus ook niet iets waarbij je even je kiezen op elkaar moet bijten en doorheen moet.

Het is ook niet iets wat loslaat wanneer je op het moment zelf ''even'' bewust ontspant.

De meeste vrouwen zijn zich niet bewust van de spierspanning wanneer de vaginistische reactie optreed of hebben zelfs (onbewust) een algemene hoge spierspanning in hun bekkenbodemspieren gedurende de dag (hypertone bekkenbodem) wegens verschillende oorzaken waar ik verder op in ga in een ander artikel.

Het kan zijn dat het soms wel lukt om een vinger of penis (een stukje) te ontvangen, maar door de spierspanning kan dit erg pijnlijk zijn. De pijn kan scherp, brandend, vurig of kloppend zijn en kan ook pas enkele uren of dagen na het ontvangen van iets of na penetratie opkomen.

Het allerbelangrijkste wat ik je meteen wil meegeven is: forceer niet. Ik kan hier lang of kort over zijn, maar laten we voorop stellen dat het allerbelangrijkste aspect om geen last meer te ervaren van vaginisme veiligheid is.

Vaginisme is 9 van de 10 keer een beschermingsmechanisme van je brein en lichaam.

Forceren en doorgaan wanneer iets pijn doet - en je lichaam dus een grens aangeeft - zorgt op geen enkele manier voor een gevoel van veiligheid. Het is juist belangrijk dat je lichaam én je brein (weer) leert dat iets of iemand ontvangen geen pijn hoeft te doen. Dat het oké is. Dat het veilig is. En je lichaam leert niet door eindeloos te praten, je lichaam leert door te ervaren. Hoe voelt het voor jou om dit te lezen?

Lukt het voor nu de focus te verplaatsen naar wat fijn is? Wat lukt wel, wat doet geen pijn, wat voelt fijn?

Vanuit hier kan stapje voor stapje toegewerkt worden naar verbinding. Naar vrijheid. Naar een pijnvrij seksleven. Maar wel zonder te forceren. Hoe zou dat zijn?

We laten ons leiden door jouw lichaam

Laten we voorop stellen er nog tekort onderzoek is gedaan naar vaginisme (en naar bijna elk vrouwelijk -gezondheids- probleem).

Er zijn veel verschillende mogelijke (directe of indirecte) oorzaken van vaginisme met vaak een samenloop van meerdere aspecten op verschillende niveaus, welke verband houden met elkaar en elkaar in stand kunnen houden (vicieuze cirkel). 

De oorzaken vinden vrijwel nooit hun oorsprong op alleen fysiek of op alleen psychisch niveau, maar werken op zowel fysiek als op psychisch én, niet te vergeten, op emotioneel niveau.

We beginnen in de Academy of tijdens ons eerste gesprek dan ook altijd met het oriënteren naar wat jij ervaart.

We besteden volop aandacht aan al deze factoren, want let's be honest; als er een hormonale of fysieke oorsprong ligt is het dweilen met de kraan open als de oorzaak niet weggenomen wordt.

Doordat we ons verder laten leiden door jouw lichaam en werken met wat zich aandient, is het niet noodzakelijk altijd tot in diepste detail te weten wat de oorzaak/oorzaken zijn van wat je ervaart.

In principe is vaginisme 9 van de 10 keer een beschermingsmechanisme van het lichaam/brein. Je brein heeft ooit ergens (onbewust) gevaar gedetecteerd en ongeacht of deze realistisch is voor jouw denkende brein of niet, het uit zich in de fysieke reactie door je bekkenbodemspieren aan te spannen. Er zijn zoveel verschillende soorten verhalen van vrouwen met vaginisme welke allemaal hun eigen unieke aanpak nodig hebben. Het is daarom heel belangrijk een therapeut te vinden met wie je een klikt voelt, die kennis heeft op alle gebieden welke invloed kunnen hebben op vaginisme en die bereid is samen met jou de puzzelstukjes op hun plek te leggen. Samen te onderzoeken waar jij baat bij hebt. Lees meer over mijn werkwijze.

Mogelijke oorzaken van vaginisme

• Vaginisme kan ontstaan als beschermingsreactie

• Maar vaginisme kan ook een aangeleerd spierreflex zijn wat een puur fysieke reactie wordt, ook als er geen angst o.i.d. (meer) meespeelt

• Ook hormonale en neurologische factoren mogen niet uitgevlakt worden.

• Het kan ontstaan zijn na een specifieke gebeurtenis; een operatie of ingreep ; zwangerschap ; bevalling ; nare seksuele of gynaecologische ervaringen ; trauma (hoeft niet perse seksueel gerelateerd te zijn)

• Vaginisme kan ontstaan na een periode van stress of angst

• Er kunnen (onbewuste) onjuiste overtuigingen, onwetendheid en/of angsten meespelen

  Bijvoorbeeld over/voor seks, intimiteit, iets of iemand in je lichaam te ontvangen, het onbekende, controle los te laten

• Er kan een disconnectie met het lichaam meespelen door bijv. fysieke, psychische of emotionele blokkades, trauma/stress/angst, controle drang, een minder positief (seksueel) zelfbeeld. Je kunt het lastig vinden je grenzen en behoeften te voelen en/of deze uit te spreken. Je focus en ervaringen spelen zich vooral ''in je hoofd'' af en nauwelijks ''in je lichaam''.

• Je kunt een (chronisch) verhoogde (onbewuste) spanning in de bekkenbodemspieren ervaren; hypertone bekkenbodem. Wat op zichzelf ook allerlei verschillende oorzaken en gevolgen ken

• Er kan een fysieke oorsprong zijn, bijv. infecties, ontstekingen, cystes, wondjes, bestraling in het gynaecologisch gebied, een te stug hymen. Maar: vaak doet je brein ook hier gewoon weer mee in het verhaal - deze signaleert pijn en wilt je hiervoor beschermen > bekkenbodemspieren spannen zich aan

• Misschien slik je bepaalde medicatie, zoals bepaalde vormen van antidepressiva welke verminderde vochtigheid en/of verminderde opwinding als gevolg kunnen hebben. Hierdoor kan penetratie pijnlijk zijn en kan een vaginistische reactie ontstaan

Herken je niets in de bovenstaande mogelijke oorzaken van vaginisme?

Veel vrouwen die contact met mij opnemen snappen niet waarom ze last ervaren van vaginisme en kunnen geen oorzaak aanwijzen. Of weten wel waar het vandaan komt, hebben al van alles geprobeerd, maar ervaren onvoldoende verbetering en zijn bijna overtuigd geraakt dat ze niet te helpen zijn.

En ik was die vrouw. Ik was die vrouw met primair vaginisme waarbij een wattenstaafje toelaten al niet lukte, die al van alles had geprobeerd zonder succes. Ik was die vrouw die overtuigd was dat er iets niet moest kloppen. Dat penetratie seks er gewoon niet in zat.

En daarom kan ik zoveel vertrouwen voelen in jou, omdat ik weet hoe het is. Omdat ik weet wat wél werkt. Omdat ik weet dat het wél mogelijk is.

Laten we samen kijken naar jouw verhaal, ervaringen en behoefte. In een gratis kennismakings- en adviesgesprek denk ik met je mee wat voor jou een helpende stap kan zijn. Zodat je weer vooruit kunt, want je hoeft hier écht niet alleen doorheen te gaan. Elk deel van jou met alles wat je ervaart is welkom hier.

Plan hier jouw gratis adviesgesprek