top of page
Zoeken

Uitstrijkje bij vaginisme: tips om het minder pijnlijk en spannend te maken

Bijgewerkt op: 15 okt

Rond je 30e verjaardag ontvang je de eerste uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Dit kan best even schrikken zijn als je vaginisme ervaart en het enige wat je over dit uitstrijkje weet zijn de horrorverhalen en dat er een eendenbek bij aan de pas komt.. Als je vaginisme ervaart zƩƩr pijnlijk of zelfs onmogelijk, toch? Maar wist je dat een eendenbek tegenwoordig bij het bevolkingsonderzoek niet altijd meer nodig is? Ik vertel je er graag meer over en deel tips om het uitstrijkje minder pijnlijk en spannend te maken.


Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker is er niet voor niets. Je mag zelf kiezen of je hieraan mee wilt doen, maar dit wordt sterk aangeraden. Er wordt onderzocht op afwijkende cellen en HPV (Humaan Papillomavirus). HPV wordt vooral doorgegeven bij seksueel contact, maar niet alleen bij penetratieseks. Het is dus ook wanneer je vaginisme ervaart (en daarbij nooit of zeer weinig seksueel contact in de vorm van penetratie), nog steeds belangrijk aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker mee te doen. Ook een condoom beschermt niet 100% tegen HPV. Je kunt het dan alsnog overbrengen door vingers, handen, huid, en mond. Iedereen kan HPV krijgen. Sterker nog, 8 op de 10 mensen krijgt eens (of vaker!) HPV. Je lichaam ruimt dit meestal binnen 2 jaar zelf op, maar niet altijd. Wanneer je lichaam HPV niet zelf opruimt, kan dit zich ontwikkelen tot baarmoederhalskanker.


Ten eerste is het verstandig altijd met klachten een (huis)arts te bezoeken. Ook vĆ³Ć³r je dertigste verjaardag en ook tussen de oproepen door. Je ontvangt anno 2025 op je 30e, 35e, 40e, 50e en 60e een oproep vanuit het bevolkingsonderzoek. In sommige gevallen ontvang je ook een uitnodiging op je 45e, 55e en 65e. Het is belangrijk met ieder onderzoek mee te doen, ook als bij een eerder uitstrijkje geen HPV gevonden is en ook als je geen klachten ervaart. HPV geeft meestal geen klachten, maar dit kan wel. Denk hierbij aan tussentijds bloedverlies (tussen menstruaties door), veranderende afscheiding, bloedverlies na seks, en buikpijn.


Bij de huisarts of de zelftest

Tijdens het uitstrijkje worden er wat cellen uit het slijmvlies van de baarmoederhals gehaald om te onderzoeken op afwijkende cellen en HPV. Er zijn tegenwoordig gelukkig verschillende manieren om dit uitstrijkje te doen, en nu wordt het interessant (en een opluchting) wanneer je vaginisme ervaart, want er is zeker niet altijd een eendenbek nodig.


  1. Bij de huisarts (of gynaecoloog): Hierbij wordt er een eendenbek ingebracht, waarna de arts met een borsteltje wat cellen van je baarmoederhals afneemt.

  2. Thuis door middel van een zelftest: Hierbij komt er gƩƩn eendenbek aan de pas, maar breng je zelf een wattenstaafje in je vagina naar binnen. Deze draai je vervolgens 20 seconden rond. Hierna stuur je deze op naar het laboratorium. Let op! Wanneer je de zelftest wilt doen, moet je deze zelf aanvragen op de website van Bevolkingsonderzoek Nederland.


De zelftest is net zo betrouwbaar als wanneer je het uitstrijkje bij de huisarts of gynaecoloog laat doen. Wel is het zo dat bij een positieve HPV-zelftest je alsnog naar de huisarts moet voor een uitstrijkje, omdat de zelftest alleen test op de aanwezigheid van HPV, maar niet op cel veranderingen in de baarmoederhals.


En dan nu de tips voor het uitstrijkje bij vaginisme

Hopelijk lucht het al op nu je weet dat een zelftest zonder eendenbek ook mogelijk is. Ik ben me ervan bewust dat er vrouwen zijn die vaginisme ervaren waarbij het helemaal niet lukt om iets in te brengen, ook geen wattenstaafje. Ik was daar Ć©Ć©n van. En nee, je stelt je dan niet aan en het is dan ook geen kwestie van toch doorduwen. Je kunt er dan voor kiezen om eerst met vaginisme aan de slag te gaan om op het punt te komen dat het (weer) mogelijk is een wattenstaafje in te brengen, zodat je de zelftest kunt doen. Ik heb er alle vertrouwen in dat jou dat gaat lukken, maar ik kan me ook voorstellen dat daar een bepaalde druk bij kan komen kijken. Mocht je in deze positie staan ben ik er graag voor je om hier samen over te praten en te sparren.


Ā Wat je kunt toepassen om de zelftest zo ontspannen en aangenaam mogelijk te maken:


  • Doe van tevoren ontspanningsoefeningen en yoga/stretches (om psychisch/emotioneel, maar ook fysiek te ontspannen, vooral je bekkenbodemspieren).

  • Ga van tevoren naar het toilet.

  • Wat is veiligheid voor jou? Wat heb jij nodig om je zo veilig en ontspannen mogelijk te voelen?

  • Ga in je meest comfortabele positie staan, zitten of liggen en houd er eventueel een spiegeltje bij zodat je kunt zien wat je doet (kan een veiliger gevoel geven).

  • Je kunt bijvoorbeeld staan met Ć©Ć©n been op de grond en de ander omhoog op de toiletbril, bed/badrand. Of bijvoorbeeld op de bank of in je bed zitten met je rug tegen de leuning, en je knieĆ«n uit elkaar op kussens laten rusten (zo komt er minder spanning op je bekkenbodemspieren). Nog een idee is om op je zij te liggen met Ć©Ć©n knie omhoog. Ontdek in welke houding jij je het meest ontspannen voelt.

  • Misschien vind je het fijn de zelftest ook daadwerkelijk zelf te doen, maar sommige vrouwen vinden dat juist weer spannend. Indien je een partner hebt kun je vragen of deze het bij je wilt doen Ć³f je kunt alsnog een afspraak maken bij je huisarts/gynaecoloog en vragen of die het bij je wilt doen (dus met de zelfafname set, zonder eendenbek). Bespreek van tevoren wat je van elkaar nodig hebt en wat te doen wanneer het pijn doet. Stilhouden, kalmerende woorden, erheen ademen, bewuste ontspanning, of stoppen.


Wat als een zelftest Ć©cht niet lukt of er is vervolgonderzoek nodig?

Het kan zo zijn dat het gewoon echt (nog!) niet lukt om de zelftest te doen of dat dit wel gelukt is, maar er HPV gevonden is waarna er vervolgonderzoek nodig is bij de huisarts of gynaecoloog. Ik heb een aparte blog geschreven vol tips om een gynaecologisch onderzoekje en uitstrijkje bij de arts zo comfortabel mogelijk te maken. Deze vind je hier. Weet dat je altijd om een vrouwelijke arts mag en kan vragen. Wat ik je ook alvast wil meegeven is dat je altijd met je arts de optie kunt bespreken dit onder een roesje te doen. Hierbij kunnen jullie samen de risico's van het wel of niet doen van een uitstrijkje onder een roesje bespreken en tegen elkaar opwegen. Op mijn 25e heb ik er (op eigen initiatief) in overleg met mijn gynaecoloog voor gekozen dit onder een roesje te doen, gezien ik destijds nog in de situatie zat dat het onmogelijk was een wattenstaafje in te brengen. Het is belangrijk dat je goed geĆÆnformeerd wordt, maar vooral dat je jezelf (en jouw ervaring met vaginisme) serieus genomen voelt. Wanneer je dit gevoel niet hebt, staat het je altijd vrij informatie in te winnen en/of je verhaal te doen bij een andere arts.


Meer informatie over bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker:

Of de Instagram pagina: https://www.instagram.com/bmhk.nl


Zien hoe een zelftest gaat?


Mocht je nog vragen, onzekerheden of spanningen hebben: weet dat je altijd welkom bent om er samen over te praten. Ik denk graag met je mee. Je kunt me altijd mailen, bellen of Whatsappen via contact.


zelftest uitstrijkje bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker bij vaginisme

Opmerkingen

bottom of page